مغز زنان در هنگام بارداری و بعد از تولد فرزندشان رشد می کند و همین عامل باعث باهوش تر شدن آن ها می شود.
به این ترتیب این عقیده ی قدیمی که گفته می شد زنان در هنگام بارداری و بعد از تولد فرزندشان کم هوش تر می شوند، به طور کامل رد می شود؛ چرا که تحقیقات نشان می دهد در این دوران میزان مواد خاکستری مغز زنان افزایش پیدا می کند.
محققان متوجه شدند مغز مادرانی که تازه صاحب فرزند شده اند به دلیل تعاملات جدید با نوزاد رشد می کنند و منحنی یادگیری مادر به سمت بالا صعود می کند.
این محققان مغز 19 زن را که به تازگی صاحب فرزند شده بودند اسکن کردند. بعد از 4 هفته دوباره از مغز مادران عکس برداری شد و محققان متوجه شدند حجم مواد خاکستری مغز در این مدت افزایش داشته است.
این در حالی است که در انسان های بالغ معمولا ظرف مدت کوتاه چند ماهه، میزان مواد خاکستری مغز تغییر چندانی نمی کند، مگر آن که آن ها در حال یادگیری مطالب جدید باشند یا دچار آسیب مغزی یا بیماری شوند و یا محیط زندگی آن ها به طور قابل توجهی تغییر کند.
محققان معتقدند تغییرات هورمونی در بدن مادر و تلاش آن ها برای ارتباط برقرار کردن با نوزاد تازه متولد شده و تامین نیازهای او باعث می شود تعداد سلول های مغزی افزایش پیدا کند.
از نواحی مغزی که بعد از تولد نوزاد تحت تاثیر قرار می گیرند می توان به قسمت های پردازش احساسات و پاداش، استنتاج، قضاوت و کورتکس پری فرانتال مغز اشاره کرد.
این در حالی است که مادرانی که بیش از دیگر زنان نوزاد خود را خاص، زیبا، ایده آل، کامل و مانند این ها می دانند رشد مغزی بهتری نسبت به مادرانی دارند که کم تر این احساسات را در مورد فرزند خود دارند. رشد مغزی این مادران به طور خاص در قسمت هایی که مسوول پردازش و درک احساسات است بیش از دیگران به چشم می خورد.
از ديگر بيماري‌هاي كبدي معروف، هپاتيت است كه از طريق ويروس‌هاي متفاوتي ايجاد مي‌شود، مثل ويروس A، B، C، D و E كه در مورد بيماري حاد، علائم همگي شبيه هم هستند، اما در مورد عواقب بيماري و مزمن شدن آن و روش‌هاي پيشگيري با هم متفاوتند.
بيماري هپاتيت ويروسي حاد با علائم تهوع و استفراغ و بي‌حالي و بي‌اشتهايي و درد بدن آغاز مي‌شود و در مواردي با تب نيز همراه است. پس از يكي دو هفته، اين علائم كاهش مي يابند، ولي زردي آغاز مي‌شود و تغييرات آزمايشگاهي در آنزيم‌هاي كبدي رخ مي‌دهد.
در موارد شديد هپاتيت، علائم ديگري مثل خونريزي و اختلالات مغزي و تغييرات آزمايشگاهي مربوطه رخ مي‌دهد كه در اين شرايط بيمار بايد در بيمارستان بستري شود.
به هر حال در شرايط حاد بيماري، بايد مراقب انتقال از طريق ترشحات بيمار باشيم، يعني نبايد با ملحفه و لباس و حوله بيمار تماس مستقيم داشت. همين طور ترشحات دهان و واژن و خون بيمار قابليت انتقال بيماري را دارند و بايد از آن ها پرهيز كرد. در دوران بارداري هم مراقبت‌ها به همين شكل است.
تنها هپاتيت نوع B و C مي‌توانند منجر به هپاتيت مزمن شوند. اصولا به باقي ماندن ويروس در بدن بعد از بهبود هپاتيت حاد، هپاتيت مزمن مي‌گويند كه اين حالت مي‌تواند منجر به بيماري‌هاي متفاوتي مثل سيروز (نارسايي كبدي)، تخريب سريع كبد (هپاتيت نكروزان فولمينانت) و سرطان كبدي شود كه همگي اين بيماري‌ها كشنده هستند.
در مورد هپاتيت B تنها حدود 10 درصد بيماران هپاتيت حاد، سرانجام به نوع مزمن مبتلا مي‌شوند كه از اين تعداد، بيماري معمولا نشانه‌اي ندارد و تنها در بررسي آزمايشگاهي از خون آ‌نتي ژن اچ‌بي‌اس مثبت تشخيص داده مي‌شود.
در اين صورت براي پيشگيري از ابتلاي نوزاد، مراقبت منظم مادران ضروري است، به اين ترتيب كه در زمان تولد و حداكثر تا 72 ساعت پس از تولد، ايمونوگلوبولين و واكسن هپاتيت B و سه دوره تزريق واكسن به نوزاد توصيه مي‌شود و به اين ترتيب از ابتلاي اكثر نوزادان به هپاتيت B مزمن جلوگيري خواهد شد.
متاسفانه نوزادان به اين ويروس فوق‌العاده حساسند و در صورت انتقال ويروس، حدود 85 درصد آن ها به نوع مزمن مبتلا مي‌شوند. بنابراين حتما بايد با بررسي‌هاي دوره بارداري كه شامل آنتي‌ژن اچ‌بي‌اس است، مادران آنتي‌ژن مثبت را دريافت كرده و با تزريق واكسن و ايمونوگلوبولين در زمان تولد به نوزاد از اين مشكل پيشگيري كرد.
در مادراني كه مبتلا به نوع حاد بيماري شده‌اند، احتمال زايمان زودرس و بروز بيماري در نوزاد هست، اما احتمال انتقال بيماري بسيار كم است، زيرا ويروس تنها هنگام زايمان منتقل مي‌شود و نوع زايمان سزارين و طبيعي تاثيري در اين انتقال ندارد.
اما در مورد مبتلايان به هپاتيت C بايد گفت اين افراد 80 درصد مبتلا به نوع مزمن بيماري خواهند شد و درصد بالاتري از آنان سرانجام دچار سيروز، سرطان كبدي و ساير عواقب بد هپاتيت مزمن مي شوند. بنابراين توصيه مي‌شود افراد مبتلا به هپاتيت مزمن C اصلا باردار نشوند.
از طرفي چون هيچ راه پيشگيري مناسبي براي جلوگيري از ابتلاي نوزاد وجود ندارد، بررسي آزمايشگاهي غربالگري براي اين نوع عفونت به صورت عادي در زنان باردار انجام نمي‌شود و تنها در كساني كه زندگي پرخطر داشته و احتمال بروز اين عفونت در آنان زياد است، آزمايش انجام مي‌شود. نوزادان اين افراد هم بايد تحت مراقبت و پيگيري باشند تا در صورت ابتلا به هپاتيت C مزمن، درمان آنها آغاز شود.
كبد چرب غيرالكلي بيماري كبدي است كه به خصوص در زنان چاق و ديابتي و با چربي خون بالا ديده مي‌شود. در اين افراد، آزمايشات كبدي نشان‌دهنده بيماري است كه مي‌تواند در درازمدت منجر به تخريب كبد شود.
راه درمان، كاهش وزن و كاهش چربي خون و كنترل ديابت است و در اين زنان، بارداري با عواقب بدي براي جنين همراه نيست.
كبد چرب بيشتر در زايمان اول كه جنين آن پسر است شايع است و در هفته 28 با زردي مادر تظاهر مي‌كند كه علت اين امر هنوز نامشخص است. در اين بيماري تمام سطح كبد پوشيده از چربي مي‌شود، به طوري كه قطرات چربي در نمونه برداري كاملاً مشخص است.
زايمان طبيعي مناسب‌ترين نوع زايمان براي زنان مبتلا به اين بيماري است.
دلايل ابتلا به بيماري‌هاي كبدي در بارداري
ابتلا به بيماري‌هاي كبد در دوران بارداري به دو علت است:
1- تاثير مستقيم جنين بر مادر
2- ابتلاي مادر به بيماري‌هاي كبدي قبل از بارداري
درصد ابتلاي زنان باردار به بيماري‌هاي كبدي بسيار پايين است.
درمان بيماري‌هاي كبد در زنان باردار
اولين قدم در درمان اين افراد، بستري، مراقبت‌هاي آي سي يو و ختم بارداري است.
علي رغم در خطر بودن جان مادر و جنين، زايمان طبيعي مناسب‌ترين روش است، زيرا ماده بيهوشي (در سزارين) در كبد متابوليزه شده و خود باعث تشديد بيماري و مرگ بيمار مي‌شود.
