هماتوم بعد از زایمان ممکن است بلافاصله و یا پس از طی دوره زمانی همراه با خونریزی شدید تشخیص داده شود.هماتوم های دوران نفاس به انواع فرجی، مهبلی، فرجی-مهبلی یا خلف صفاقی تقسیم میشوند.
اپی زیاتومی شایع ترین علت زمینه ساز این هماتوم ها میباشد. هماتوم های ناحیه ولوبخصوص اگر سریعاً ایجاد شده باشند دردناک بوده و بیمار از درد شدید در این ناحیه شکایت میکند. مگر آنکه زایمان تحت بی حسی اپیدورال انجام گرفته باشد . در اینصورت قادر به درک درد نخواهد بود و توده ای سفت و حساس با اندازه متفاوت در زیر پوست این ناحیه قابل تشخیص است.
هماتوم ممکن است خودبخود جذب شود و یا بافت روی آن نکروزه شده و خونریزی شدیدی بروز کند. در هماتوم زیرصفاقی نشت خونریزی گاهی شدید و کشنده است و ممکن است در ابتدا تشخیص داده نشود و یا اتفاقی در معاینه شکمی به دست برخورد کند و یا علایم آنمی و عفونت و یا شوک بروز نماید.زمانی که هماتوم در نزدیکی واژن تشکیل شود ممکن است موقتاً تشخیص داده شود ولی بتدریج به علت بروز علایم فشاری و عدم دفع ادرار علایم ظاهر میشود و در معاینه واژینال توده گرد و مواج که به داخل واژن برآمدگی پیدا کرده مشخص میشود.
درمان
هماتوم های کوچک را میتوان تحت نظر گرفت و اقدام خاصی لازم نمیباشد ولی چنانچه درد شدید داشته و یا هماتوم پیشرفت نماید و بزرگتر شود درمان مناسب برش سریع و تخلیه خون به همراه بستن نقاط خونریزی دهنده میباشد و سپس محل برش روزی 3-2 بار با محلول ضدعفونی مناسب شستشو داده میشود. در صورت لزوم مقدار خونریزی با شمارش پدهای مصرفی و یا علایم حیاتی بیمار تخمین زده میشود و جایگزینی مناسب مایعات وریدی انجام میشود.